İlişkide Situationship (Durumdaşlık) Nedir? Biz Şimdi Neyiz?

Yazar Aleyna Karabulut Uzman Klinik Psikolog, Editör, İçerik Yazarı 11 dakikalık okuma

Son zamanlarda ilişki dünyasında popüler hale gelen "durumdaşlık" kavramı, aslında birçok insanın deneyimlediği bir ilişki tarzını tanımlıyor. Ünlü arkadaşlık uygulaması Tinder'ın 2022 raporuna göre, bu tür ilişkiler artık en yaygın olanları arasında. "Situationship" yani durumdaşlık dediğimiz şey, adını koyamadığımız ilişkilerin tam da ta kendisi. Birisiyle zaman geçiriyor, yakınlaşıyoruz ama resmi bir ilişki olarak adlandırmıyoruz. Ne resmi bir ilişkiye başlıyoruz, ne de tam bağımsızız. Bu durumdaşlık durumunda, gelecek planları pek yapmıyoruz ve ilişkimizin nereye gittiğine dair net bir fikrimiz yok. Rahatız ama belirsizlik de var.

Bu tür ilişkilerin özellikleri de buna göre şekilleniyor:

İlişki tanımlanmamış: Birbirimize karşı duygularımızı net olarak tanımlamıyoruz.
Tutarsızlık: Bir gün romantik bir akşam geçirirken, ertesi gün sadece arkadaş gibi davranabiliyoruz.
Gelecek planları yok: İleride neler olacağı hakkında pek konuşmuyoruz.
Derinlik eksikliği: İlişki yüzeysel kalabiliyor.
Rahatlık: Özel olmasak da, rahat bir ilişki tarzı sunuyor.
Kişiye özel: Herkesin deneyimi farklı ve bu tarz ilişkiler kişiden kişiye değişiyor.

Durumdaşlık, modern ilişkilerin çeşitliliğini ve esnekliğini yansıtan bir örnek. Herkesin kendi sınırlarını belirlediği ve en uygun olanı bulmaya çalıştığı bir dönemde, bu tür ilişkilerin yaygınlaşması şaşırtıcı değil. Belki gerçek bir ilişki, belki sadece arkadaşlık. Kim bilebilir? Belirsizlik içinde yol alırken kendi ilişkimizde neler yaşadığımızı ve bunun bizim için ne anlama geldiğine birlikte bakalım.

Situationship İlişkisi Nasıl Başlar?

Situationship genellikle arkadaşlıkla başlar. İki insan bir şekilde birbirlerini çeker ve zamanla daha çok vakit geçirmeye başlar. Başlangıçta belki de sadece keyifli sohbetler ve eğlenceli aktivitelerle ilerleyen durum bir bakmışsınız duygusal bir bağa dönüşmüş. Fakat işin ilginç kısmı burada başlıyor: Bu ilişkide ne tam anlamıyla bir sevgilisinizdir ne de sadece arkadaş. 

Bazen partide tanışıp saatlerce sohbet etmek bazen de ortak arkadaş gruplarıyla sık sık bir araya gelmek bu tür ilişkilerin başlamasına zemin hazırlar. İlk başlarda her şey çok rahat ve doğal gelir. Zamanla "Biz şimdi neyiz?" sorusu akıllara düşmeye başlar. Belirsizliklerle dolu süreçte iki taraf da birbirine karşı yoğun duygular beslemeye başlar ama bu duygulara bir isim koymak zordur. İşte tam da bu noktada situationship'in içindeyizdir. Belki de biri bir adım atmayı beklerken diğeri özgürlüğünü kaybetmekten korkar. Veya her iki taraf da bu rahat durumdan memnun olabilir. Ama her durumda situationship kendiliğinden gelişir ve bazen uzun süre devam edebilir.

Situationship İlişkisinde Sıkça Görülen Belirtiler Nelerdir?

Situationship ilişki sürekli belirsizlik denizinde yüzmek gibi. Bu tür ilişkilerde en belirleyici unsur sürekli ve daimî belirsizlik hali olması. İletişimde yaşanan dengesizlikler ve ilişkiyi ciddileştirmemek için harcanan ekstra çaba zamanla kişiyi yorar. Situationship'in belirtilerini fark etmek ise yorucu döngüden çıkmak için önemli. Belirsiz ilişki durumunu anlamamıza yardımcı olan işaretler arasında var olan ilişkinin ne olduğuna dair hiçbir konuşma yapılmamış olması, iletişim sıklığının sevgililerinki kadar yoğun olmasına rağmen sohbetin her daim hafif ve ciddiyetten uzak olması yer alır. Başka kişilerle de görüşülmeye ve konuşulmaya devam ediliyorsa exclusive olmak yani tek eşli ilişki kurmak hiç konuşulmamışsa ve geleceğe dair herhangi bir yorum yapmaktan kaçınılıyorsa durum daha da belirginleşir. 

İletişim veya görüşme sıklığında herhangi düzen veya stabilite yoksa, cinsel çekim duygusal bağdan daha yoğun hissediliyor veya öne çıkıyorsa buluşmaların odak noktası cinsellik oluyorsa, arkadaş ve aileler ile hiç tanışılmamış veya bahsi dahi geçmemişse, kişiler kendilerini bir sır gibi hissediyorsa ve karşı tarafa nasıl davranılması, ne zaman yazılması veya aranması gerektiği konusunda hep bir tereddüt ve çekince hissediliyorsa situationship'in içinde olduğunuzu düşünebilirsiniz. Belirtiler doğası gereği belirsiz olan situationship'in içinde olduğunuzu gösterir. Her ne kadar bazı anlar heyecan verici ve eğlenceli olsa da belirsizlik ve dengesizlik kişiyi uzun vadede yıpratır. Duygusal olarak tükenmemek için bu işaretleri dikkate alarak ne istediğinizi ve bu ilişkinin size ne kattığını gözden geçirin.

Situationship ve Normal İlişki Arasındaki Farklar Nelerdir?

Situationship ve normal ilişki arasındaki farklar genellikle ilişkiye dair beklentiler ve iletişimdeki netlik düzeyiyle ortaya çıkıyor. Situationship genellikle iki kişinin birbirine karşı duygular beslediği ama bu duygulara bir ad koymaktan kaçındığı bir durum. Bu tür ilişkilerde belirsizlik hâkim oluyor ilişkinin statüsü hakkında konuşulmaz ve geleceğe dair planlar yapılmaz. İletişim yoğun olabilir ama sohbetlerin içeriği genellikle hafif ve yüzeyseldir. Başka kişilerle görüşme devam eder ve yani tek eşli bir ilişki kurmak gündeme gelmez.

Normal ilişkide ise duygular ve beklentiler daha açık ve net bir şekilde ifade edilir.  Partnerler, birbirlerine karşı olan hislerini ve ilişkiye dair beklentilerini açıkça konuşur. İletişim düzenli ve derinlemesine olur hayatın önemli konuları hakkında sohbet edilir. Geleceğe dair planlar yapılır ve bu planlar doğrultusunda adımlar atılır. Arkadaşlar ve aileler ile tanışma genellikle ilişkinin bir parçasıdır ve bu ilişkinin ciddiyetini gösterir. Normal ilişkilerde partnerler birbirlerine karşı sorumluluk hisseder ve ilişkiyi ileriye taşımak için birlikte çaba gösterirler.

Situationship'te ise genellikle bir tarafın ilişkiyi ciddiye almaması veya her iki tarafın da bağlanmaktan kaçınması sebebiyle bu tür bir netlik ve ilerleme olmaz. Durum zamanla kişiyi duygusal olarak yıpratabilir ve ilişkiye dair belirsizlik hissi artar. Farkları bilmek ne tür bir ilişki içinde olduğunuzu anlamak ve duygusal sağlığınızı korumak için önemli.

Situationship İlişkisinde Duygusal Yatırım Var Mıdır?

Situationship ilişkilerinde duygusal yatırım kesinlikle vardır ancak bu yatırım genellikle belirsizliklerle dolu ve dengesiz olur.  İki kişi arasındaki duygusal bağ kimi zaman çok güçlü olabilir hatta bazı anlarda romantik ilişkilerdekinden bile yoğun hissedilebilir. Fakat bu duygusal yatırımın resmiyet kazanmadığı ve net bir statüye dönüşmediği için sürekli güvensizlik ve belirsizlik hissi yaşanır. İnsanlar duygusal olarak bağlandıkları bir kişiye karşı hissettikleri yoğun duyguları ifade etmekte tereddüt eder ve bu da zamanla duygusal yıpranmaya neden olur.

Situationship içinde duygusal yatırım yapmak zorlayıcı olabilir çünkü iki taraf da ilişkiye tam anlamıyla kendini adamaz. Geleceğe dair planlar yapılmaz, net bir iletişim kurulamıyorsa ve ilişkinin dinamikleri hakkında açıkça konuşulmuyorsa belirsizlik kişiyi duygusal olarak yıpratır. Dolayısıyla duygusal yatırım vardır ancak yatırımın karşılığı alınamadığı ve ilişki belirsizlik içinde kaldığı için kişinin duygusal sağlığı olumsuz etkilenir. Situationship'lerde duygusal yatırım yapmak genellikle yoğun stres ve kafa karışıklığıyla birlikte gelir. 

Situationship İlişkisinin Psikolojik Etkileri Nelerdir?

Situationship'lar, özellikle belirsizlik ve karşılıklı beklentiler açısından zorlayıcı olabilir. Yaşanan durumlar çeşitli psikolojik etkiler yaratır. Sürekli belirsizlik içinde olmak duygusal dalgalanmalara neden olabilir. Bir gün kendinizi çok yakın ve bağlı hissederken ertesi gün belirsizliğin getirdiği endişe ve kafa karışıklığıyla boğuşabilirsiniz. Duygusal istikrarsızlık günlük hayatınızı ve genel ruh halinizi olumsuz etkiler.

Bağlanma sorunları da sıkça görülür. Sürekli belirsiz ilişkilerde bulunmak ileride bağlanma konusunda tereddüt veya sorunlar yaşanmasına yol açar. Her ilişkide aynı belirsizlikleri yaşamaktan korkmak sağlam ve güvenilir bağlar kurmayı zorlaştırır. Uzun süreli belirsiz ilişkiler özgüven sorunlarını da tetikleyebilir. Reddedilme korkusu veya değersizlik hissi gibi duygular özgüveninizi zedeler ve kendinizi yetersiz hissetmenize neden olur.

Situationship modern ilişkilerin karmaşık ve belirsiz yönünü temsil eder. Bu tür ilişkiler geleneksel tanımlamaların dışında kalan fakat romantik veya platonik unsurlar içerebilen bağları ifade eder. Bazı bireyler için özgürlük ve düşük baskı hissi sunsa da duygusal belirsizlik ve iletişim eksikliği gibi zorlukları da beraberinde getirir. İlişki türüyle başa çıkmak için duygusal farkındalık, açık iletişim, kişisel sınırların belirlenmesi ve kişisel değerlere odaklanma önemli. Kendi duygusal refahınızı korumak ve sağlıklı ilişki dinamiklerini sürdürmek situationship deneyiminin yönetilmesinde kritik öneme sahip.

Situationship İlişkisinden Nasıl Çıkılır?

Situationship'ler genellikle geçici ve kısa süreli ilişkiler olsa da bazen ciddi ilişkiye dönüşebilir ya da kişiler arasındaki bağ kopunca sona erer. Fakat bu durum normalden daha uzun sürdüğünde ve kişiler kendilerini sadece iletişimi koruyabilmek için istemedikleri durumlarda bulduklarında ruh ve zihinsel sağlıkları olumsuz etkilenir. Böyle bir durumda belirsizliği sona erdirmenin yani situationship'ten çıkmanın bazı yolları bulunuyor.

Atacağınız ilk adım transparanlık. Açık ve dürüst iletişim situationship’e netlik getirmenin en kolay ve etkili yolu. Tarafların birbirine her duygu, düşünce ve isteklerini açıkça dile getirmesi anlamına geliyor. İki kişinin de aynı noktada olmasını sağlayacak kadar istek, beklenti ve duygu paylaşımının yapılması ilişkinin toksik veya istenmeyen bir yöne gitmesini engeller. İletişim, “Şu anda herhangi bir ciddi ilişki kurmak istemiyorum fakat seninle keyifli vakit geçiriyorum ve buna devam etmek istiyorum.”, “Aramızdaki bağın bir gün ciddi bir ilişkiye dönüşmesini isterim.” veya “Seninle zaman geçirmeyi çok seviyorum ama bilmeni isterim ki başka kişilerle de görüşüyorum.” şeklinde ilerleyebilir.

Gerçekçi istekler belirlemek de çok önemli. Situationship’in toksikleşmesinin en büyük nedenlerinden biri tarafların bir gün kendi beklenti ve isteklerinin gerçekleşeceği hayali ile iletişimi sürdürmesi. Bir gün ciddi bir ilişkimiz olacak beklentisi ile yaşamak karşı tarafın ciddi ilişki istemediğini bilmek ilişkiyi zararlı bir yola sokabilir. Sağlıklı sınırlar belirlemek ise situationship'ten çıkmanın diğer bir yolu. Karşınızdaki kişinin size nasıl davranmasını istiyor, nelere anlayış gösteriyor ve nelerde gerçekten çok üzülüyorsunuz? Herkesin üzüldüğü, takıldığı, kabul ettiği noktalar birbirinden farklı. Geleneksel ilişki kalıplarının dışında olmak çok eşli, tanımsız ilişki istemek ya da tutkulu bir romantizm istemek de eşit derecede normal ve kabul edilebilir isteklerdir. Önemli olan kişinin kendisi için ne istediğini bilmesi ve sadece bu isteklerine saygı gösteren davranış modellerini kabul etmesi.

Nezaket her zaman önemli. İlişkinin türü veya derecesi ne olursa olsun herkes nazik, anlayışlı ve dürüst bir tutumu hak eder. Situationship'ler için özellikle önemli çünkü belirsizlik anlarında duyguların incinmemesi için nazik olmak, açık ve net olmak ve ilişkiyi doğru zamanda sona erdirmek gerekli. İlişkiyi kesebilmek en önemli adım. Her situationship ciddi ilişkiye dönüşmek zorunda değil. Bu gerçeği kabul ederek içinde bulunduğunuz ilişkinin size nasıl hissettirdiğine istek ve ihtiyaçlarınıza ne kadar cevap verdiğine bakarak bir karar almak en doğru çıkış yolunu çizmenize yardımcı olur. Şu anda sahip olduğumuz ilişki seviyesi bizi mutlu ediyor mu, bize yeterli geliyor mu? Bu sorunun cevabı ister olumlu ister olumsuz olsun sizi hayallerinize ve isteklerinize bir adım daha yaklaştırır ve size bir öğrenme şansı sunar. 

Situationship İlişkisinde Sınırlar Nasıl Belirlenir?

Situationship ilişkilerinde sınırlar belirlemek duygusal sağlığınızı korumak ve ilişkinin belirsizliğinden kaynaklanan stresi azaltmak için çok önemli. Kendinizi tanımak ve ne istediğinizi anlamak sınırlarınızı belirlemenin temeli. İlişkiden ne beklediğinizi, hangi davranışların sizi rahatsız ettiğini ve ne tür bir bağ kurmak istediğinizi netleştirmeniz gerekiyor. Hem kendinize hem de karşınızdaki kişiye karşı dürüst olmanızı sağlar. Açık ve dürüst iletişim sınırlar belirlemenin en etkili yoludur. İsteklerinizi, beklentilerinizi ve duygularınızı net bir şekilde ifade etmek anlamına gelir. Örneğin benim için önemli olan duygusal bağın yanı sıra karşılıklı saygı ve dürüstlüktür. Veya başka insanlarla da görüşüyor olabilirim ama seninle geçirdiğim zaman benim için özel gibi cümlelerle sınırlarınızı belirleyebilirsiniz. Bu tür açık konuşmalar karşı tarafın da sizin sınırlarınızı anlamasına ve saygı duymasına yardımcı olur.

İlişkide ne tür davranışları kabul edebileceğinizi ve neyi kabul edemeyeceğinizi belirlemek de önemli. Sürekli belirsizlik içinde olmak sizi rahatsız ediyorsa bu durumu dile getirip netlik isteyebilirsiniz. Veya kişisel alanınıza ve zamana saygı gösterilmesini istiyorsanız bu konuda açık olmalısınız. Sadece duygusal sağlığınızı korumakla kalmaz aynı zamanda karşılıklı anlayış ve saygı çerçevesinde bir ilişki sürdürmenize yardımcı olur. Sınırlarınızı belirlerken nezaketi elden bırakmamak önemli. Nazik, anlayışlı ve dürüst bir tutumla isteklerinizi ve sınırlarınızı paylaşmak hem kendiniz hem de karşınızdaki kişi için sağlıklı iletişim ortamı yaratır. Sınırlar belirlemek ilişkinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için bir zorunluluk. Belirlediğiniz sınırları korumak da en az onları belirlemek kadar önemli. Karşınızdaki kişinin sınırlarınıza saygı göstermesini sağlamak ve bu sınırların ihlal edildiği durumlarda tepki vermek ilişkinin dengesini korur. 

Situationship İlişkiler Sağlıklı mıdır?

Situationship ilişkiler sağlıklı olup olmadıkları konusunda net bir cevap vermek zor olabilir çünkü bu durum tamamen kişilerin beklentilerine ve ilişki dinamiklerine bağlı. Bazı insanlar için situationship özgürlük ve esneklik sunar bu da onları mutlu eder ve yaşam tarzlarına uyum sağlar. Belirsizliği sorun etmeyen, tek eşlilik arayışında olmayan veya ciddi bir ilişkiye hazır hissetmeyen bireyler için bu tür ilişkiler keyifli ve tatmin edici olabilir. Diğer yandan situationship ilişkileri birçok kişi için stres ve duygusal yıpranma kaynağı olabilir. Sürekli belirsizlik içinde olmak duygusal dalgalanmalara neden olur ve kişinin kendini değersiz hissetmesine yol açar. 

İlişkinin ne olduğunu veya nereye gittiğini bilmemek zamanla güvensizlik ve endişe yaratır. Özgüven sorunlarına ve bağlanma problemlerine neden olabilir. Situationship'in doğası gereği ilişkide ciddiyet ve geleceğe dair planlar genellikle konuşulmaz. Bu da uzun vadede duygusal olarak tatminsizliğe yol açar. Situationship'in sağlıklı olabilmesi için tarafların istek ve beklentilerini açıkça ifade etmeleri gerekir. Eğer her iki taraf da belirsizlikten memnunsa ve bu durumu kabul ediyorsa ilişki sağlıklı bir şekilde devam edebilir. Ancak biri ciddi bir ilişki arayışındayken diğeri belirsizlik içinde kalmayı tercih ediyorsa bu durum dengesizlik yaratır ve ilişkinin sağlıksız bir hale gelmesine sebep olur. 

Situationship İlişkilerde Karşılıklı Beklentiler Nasıl Yönetilir?

Günümüz ilişki dinamikleri, geleneksel tanımların ötesine geçiyor ve bazen netlikten uzak, belirsiz bir noktada kesişiyor. İşte tam da burada, "situationship" olarak adlandırılan ilişki türleri devreye giriyor. Peki, bu tür ilişkilerde karşılıklı beklentileri nasıl yönetebiliriz?

İlk adım açık ve dürüst iletişim. Her iki taraf da duygularını, isteklerini ve beklentilerini net bir şekilde ifade etmeli. Örneğin, "Şu anda ciddi bir ilişki aramıyorum ama seninle zaman geçirmekten keyif alıyorum" gibi açıklamalar, tarafların ilişkinin hangi aşamada olduğunu anlamasına yardımcı olabilir. İleriye dönük beklentiler de netleştirilmelidir; böylece herkes aynı sayfada olur.

İkinci olarak ilişkiye realist yaklaşmak da önemli. Situationship genellikle geçici ve belirsizdir, bu yüzden gerçekçi olmayan beklentiler içine girmek hayal kırıklığına yol açabilir. İlişkinin geleceği konusunda kendinizi kandırmak yerine, karşılıklı olarak ne beklediğinizi anlamak daha sağlıklı olacaktır.

Sağlıklı sınırlar belirlemek de kritik bir öneme sahip. Hangi davranışların kabul edilebilir olduğunu ve hangilerinin rahatsızlık verici olduğunu açıkça ifade etmek, duygusal sağlığı korurken karşılıklı saygıyı da güçlendirir. Örneğin, "Başka kişilerle de görüşebilirim ama seninle geçirdiğim zamanı özel buluyorum" gibi net ifadeler, sınırları netleştirir.

Yine bu tarz bir ilişki içerisindeyken düzenli olarak değerlendirmenizi öneririz. Belirli aralıklarla ilişkinin nerede olduğunu ve beklentilerinizi gözden geçirmek, ilişkinin sağlıklı bir şekilde devam edip etmediğini anlamanıza yardımcı olur. Eğer sürekli belirsizlik ve tatminsizlik yaşıyorsanız, belki de bu ilişki türü sizin için uygun değildir.

Sonuç olarak, situationship ilişkilerde karşılıklı beklentileri yöneterek, açık iletişim, realist beklentiler, sağlıklı sınırlar ve nezaketle hem siz hem de partneriniz için daha tatmin edici bir ilişki ortamı yaratabilirsiniz.